آفت، آفَت دهان

تا به حال براي شما پيش آمده که پس از رفتن به مطب دندانپزشکي دچار زخم‌هاي سفيد و دردناکي در گوشه لب و يا دهان شده‌ باشيد؟ و يا در روزهاي سخت و پراسترس امتحان سر و کله چنين زخم‌هايي در دهانتان پيدا شود؟ نگران نباشيد اينها آفت‌هاي است که در اثر استرس و يا تماس وسايل دندانپزشکي با دهان شما به وجود آمده‌اند و البته دلايلي ديگري هم دارند.
آفت، زخم دردناكي است كه معمولا روي مخاط دهان پيدا مي‌شود. اگر در آينه به اين زخم در دهانتان نگاه كنيد، گرد و يا بيضي است و شكلي مشابه دهانه آتشفشان دارد. به اين صورت كه وسط آن سفيد رنگ و حاشيه‌اش قرمز آتشين است. شما ممكن است يك يا دو روز پيش از ظهور اين زخم در دهانتان، در آن ناحيه احساس سوزش كنيد. گاهي آفت به تنهايي ايجاد مي‌شود ولي گاهي چند زخم آفتي با هم و هم‌زمان در دهان شما پيدا مي‌شوند.

چرا آفت مي‌زنيم؟
 

عوامل بسيار متفاوتي پاي اين آفت‌هاي مزاحم را به دهان شما باز مي‌كنند كه مهم‌ترين علت آن تروماي موضعي است. اگر شما گونه خود را گاز بگيريد و يا اگر ترميم يكي از دندان‌هايتان شكسته و يا داراي لبه‌هاي تيز باشد و گونه شما را تحريك كند، سرو كله آفت پيدا مي‌شود. در 75 درصد موارد علت آفت، آسيب و ضربه به مخاط دهان و يا گاز گرفتن مخاط است. حدود 40 درصد از افرادي كه دچار آفت مي‌شوند، سابقه فاميلي آفت را در خانواده‌شان دارند بنابراين وراثت نيز در ايجاد آفت خود را نشان مي‌دهد.
استرس و اضطراب علت مهم ديگر آفت است. دانشجويان و دانش آموزان در فصل امتحان و كنكور آفت را زياد تجربه مي‌كنند. نظاميان و سربازان كه در شرايط سخت جنگي و نظامي ‌قرار دارند و تحت فشار و استرس زيادي هستند نيز قربانيان ديگر اين زخم دردناك‌اند. شايد شما آخرين باري كه آدامس دارچيني مي‌جويديد دچار زخم‌هاي آفتي شده ايد. درست است شما به احتمال قوي به دارچين حساسيت داشته‌ايد. بعضي افراد به برخي از مواد غذايي حساسيت دارند و با خوردن اين خوراكي‌ها و برخورد آن به مخاط دهانشان، دچار آفت مي‌شوند. قهوه، شكلات، خشكبار و مركبات از اين دسته خوراكي‌ها هستند.
انواع خاصي از ويروس‌ها نيز باعث آفت مي‌شوند. فراموش نكنيد در مواد غذايي روزانه، آهن، ويتامين B12 و اسيدفوليك را از قلم نيندازيد چون كمبود اين مواد در بعضي افراد باعث به وجود آمدن آفت خواهد شد. ويتامين B در نان سبوس دار، شير، جگر و لبنيات پيدا مي‌شود و انواع گوشت، جگر و سبزيجات منابع غني آهن هستند.

آفت‌هاي بزرگ
 

آفت‌ها معمولا، زخم‌هاي كوچكي هستند كه اندازه آنها از يک سانتي‌متر تجاوز نمي‌كند ولي آفت‌هاي بزرگي هم وجود دارند كه خوشبختانه خيلي كم به سراغ ما مي‌آيند. اين آفت‌هاي بزرگ قطري بيش از يک سانتي‌متر دارند و گاهي به 5 سانتي متر هم مي‌رسند. اگر شما به اين نوع زخم‌ها مبتلا شده باشيد، حتما ديده‌ايد كه بخش وسيعي از مخاط دهانتان دچار زخم‌هاي بزرگ، عميق و دردناك مي‌شود. گاهي زخم‌هاي كوچك به هم پيوسته و زخم بزرگي را به وجود مي‌آورند. كساني كه دچار اين زخم‌ها مي‌شوند، غذا خوردن برايشان بسيار دشوار مي‌شود چون برخورد غذا به دهان زخمي‌شان بسيار دردناك است. به علاوه صحبت كردن هم به دليل برخورد زبان با اين زخم‌هاي وسيع، معمولا دردناك است. اين آفت‌هاي بزرگ گاهي چند ماهي مهمان شما خواهند بود و بعضي از آنها پس از بهبودي، اثر خود را براي هميشه روي مخاط باقي مي‌گذارند و جاي زخم آفتي بزرگ باقي خواهد ماند. فراموش نكنيد که زخم‌هاي آفتي بزرگ ممكن است چند هفته تا چند ماه باقي بمانند.

آفت كي خوب مي‌شود؟
 

اكثر زخم‌هاي آفتي پس از 10 روز تا 14 روز بهبود مي‌يابند بنابراين اگر اين بار دچار آفت شديد خيالتان راحت باشد كه دو هفته ديگر اثري از آن باقي نخواهد ماند. اما فراموش نكنيد، آفت يك بيماري عودكننده است. يعني اگر شما دچار زخم آفتي شديد، ممكن است چند روز بعد و يا چند ماه بعد، دوباره دچار آفت شويد.

آفت‌هاي غلط‌انداز
 

آفت ممكن است با ضايعات ناشي از بعضي بيماري‌هاي ديگر اشتباه شود. يكي از اين موارد زخم‌هايي است كه به بدخيمي منجر ‌مي‌شوند بنابراين اگر زخم و تورمي‌ يا لكه‌هاي سفيد- قرمزي در دهانتان ايجاد شده كه بيش از 3 هفته طول كشيده است، حتما براي بررسي بيشتر به دندانپزشك مراجعه كنيد. همچنين افرادي كه دايم دچار آفت مي‌شوند و اين زخم‌هاي دردناك دست از سرشان برنمي‌دارند، بايد براي بررسي از نظر بيماري‌هاي عمومي‌ مانند سندرم(نشانگان) بهجت به دندانپزشك مراجعه كنند.

چگونه آفت را درمان كنيم؟
 

اگر شما فقط گاهي دچار آفت‌هاي كوچك مي‌شويد، اصلا نگران نباشيد. براي درمان آن لازم نيست داروهاي متفاوتي مصرف كنيد. درمان اين آفت به صورت علامتي و موضعي است. شما معمولا در هنگام غذا خوردن، دچار درد و سوزش مي‌شويد بنابراين فقط كافي است قبل از هر وعده غذايي و همچنين قبل از خواب، دهانتان را با يك دهان شويه محتوي تتراسايلكين و يا كلرهگزيدن بشوييد. اين دهان‌شويه‌ها به ضدعفوني كردن محيط دهان كمك مي‌كند. شما همچنين مي‌توانيد قبل از غذا خوردن ژل يا اسپري ليدوكائين را روي زخم آفتي خود قرار دهيد. ليدوكائين محل زخم را به صورت موضعي بي‌حس كرده و باعث مي‌شود شما درد و سوزش را احساس نكنيد. در كنار اينها خميرهاي خاصي هم وجود دارند كه مي‌توان آنها را مانند لايه‌اي محافظ روي زخم آفتي قرار داد تا برخورد غذا به آن باعث تحريك زخم نشود. عصاره الوورا يك داروي گياهي است كه براي پوشاندن زخم آفتي مناسب است. در مورد زخم‌هاي آفتي بزرگ و يا آفت‌هاي بسيار عودكننده، شما بايد حتما به پزشك مراجعه كنيد و تحت‌نظر پزشك از داروهاي حاوي كورتون استفاده كنيد.
منبع: http://salamat.com
/ج